LMB Sports brengt CO2-bindende fundering voor kunstgrasconstructies op de markt.

LMB Sports, leverancier van mineralen voor sportvelden, komt met een nieuwe bouwstof voor sportveldconstructies: Olivijn Eco Sportmix. Het mineraal olivijn bindt CO2. Kiwa ISA Sport heeft de sportmix getest en vrijgegeven voor een pilot in een kunstgras voetbalconstructie. Arthur Bink, eigenaar van LMB Sports, verwacht dat er snel pilots voor korfbal, hockey en eventueel tennis volgen.
Auteur: Karlijn Santi Raats

LMB Sports kwam op de markt met als duidelijke doelstelling om vernieuwend te zijn. Het bedrijf onderzoekt bij voorkeur welke stoffen nog niet worden gebruikt in de sportveldensector, maar wel bruikbaar en concurrerend zijn met bestaande stoffen.
Recycle Sport Top (RST) is een van deze oplossingen die LMB Sports sinds vijf jaar verkoopt aan de hele markt. Deze mix voor sportveldfundatie bestaat uit menggranulaten en mineralen, zoals natuursteen en zand. Het staat bekend om zijn stabiele, vlakke eigenschappen met verschillende smaken voor de hardheid. Er bestaan drie varianten: RST Plus, RST Eco en
RST Future, waarvan RST Future de hoogste stabiliteit bevat. Met RST Plus en Eco kan men kunstgras voetbalvelden bouwen, met het hardere RST Future ook kunstgras hockeyvelden, tennisbanen en korfbalvelden. Door het gebruik van primaire, maar vooral secundaire grondstoffen en circulaire bouw (hergebruik van infill-zand), zette het bedrijf al in op
duurzaamheid.

Olivijn Eco Sportmix

Nu gaat LMB Sports een stap verder qua toepassing op het gebied van duurzaamheid: het bedrijf voegt het grijsgroengekleurde mineraal olivijn toe aan een mix voor sportveldfundering. Olivijn is een van de meest voorkomende mineralen op aarde en komt voor in gebergten over de hele wereld. De wonderlijke eigenschap van olivijn is dat het CO2 uit de lucht bindt. Bink: ‘Bij gemeenten is het beperken van CO2-uitstoot een groot thema. Sportvelden kunnen hun steentje bijdragen aan duurzaamheid, niet alleen op het gebied van waterretentie, maar ook op het gebied van CO2-reductie. Wij hebben een aantal proeven gedaan met olivijn. Het heeft als
eigenschap dat het CO2 bindt, maar het nadeel is dat het op een gegeven moment gaat verweren en afbreken. Dat is natuurlijk een funeste eigenschap voor een constructie onder een kunstgrasveld. Dit moet stabiel blijven onder alle omstandigheden. Daarom hebben we een ideale mengverhouding gezocht en gevonden met zand, menggranulaat en
vulkanisch gesteente waarmee de stabiliteit gewaarborgd is.’
CO2-binding

Hoeveel CO2 de olivijn in Olivijn Eco Sportmix daadwerkelijk bindt, zal de pilot moeten uitwijzen. ‘We gaan ervan uit dat het olivijn in het veld minimaal gedurende vijf jaar lang CO2 zal binden,’ aldus Bink. ‘We weten uit onderzoeken dat olivijn CO2 optimaal bindt naarmate het meer vermalen is en in een »jne fractie is verspreid. Wat we ook zeker weten, is dat ongeacht hoe dit mineraal verwerkt is, 1 kg olivijn 1 kg CO2 bindt. Wij verwerken het in een fractie van 0-16 mm. Het aandeel olivijn in de Olivijn Eco Sportmix zal liggen tussen de 20 en 40 procent. Het is een vertrekpunt. We zullen in de pilot daadwerkelijk gaan ervaren hoe deze fundatie presteert en hoeveel en gedurende hoeveel jaar het veld met olivijn daadwerkelijk CO2 opruimt. LMB Sports zal in samenwerking met CSC Sport de CO2-waarde monitoren.’

De Eindhovense tennisclubs TV Tegenbosch, TV Prinsejagt en TV Volley hebben nieuwe Smash Court tennisbanen gekregen die zijn aangelegd door hoofdaannemer Domo Sports Grass. Bij deze kwaliteitsbanen hoort ook roodzand dat voldoet aan de hoogste eisen en dient daarom te bestaan uit keramisch zand.volgens norm NOCNSF-M4.d. Het aangeboden zand is glauconiet vrij en voldoet aan de milieu hygiënische kwaliteit volgens het Besluit bodemkwaliteit.

Mastercourt roodzand is een exclusief product van LMB Sports.

Project: Sportpark De Meeren, veld 2. Aanleg hockey waterveld bij HC Zevenbergen

• Opdrachtgever: Gemeente Moerdijk
• Contactpersoon opdrachtgever: Hans van Merrienboer
• Voorbereiding, advies: Adviesburo R.I.E.T.
• Type hockeyveld: waterveld
• Type kunstgrasmat: Greenfields TX Pro
• Leverancier sporttechnische laag: LMB Sports
• Type sporttechnische laag: RST

*Recycling Sport Top (RST) is een sporttechnische laag voor sportvelden die door circulaire bouw een duurzame vervanger is
voor lava.

Momenteel worden 9 tennisbanen omgebouwd naar “Gravel Pro” tennisbanen. Deze baansoort ligt op afschot waardoor de banen zowel horizontaal als verticaal hun water afvoeren.

Aannemer CSC sport heeft het nieuwe korfbalveld aangelegd. Gezien de lage indringingswaarde die bij korfbal van
toepassing is, werd er gekozen voor RST Future.

Aannemer BTL Realisatie is momenteel bezig met de aanleg van het nieuwe kunstgras voetbalveld met een duurzame
fundering van RST

Veld 6,7,8 en 11 worden door CSC sport gerenoveerd waarbij LMB Sports BV de leverancier is van de sporttechnische laag.

Doordat er te weinig capaciteit was voor de voetbalclub is ervoor gekozen om het natuurgras voetbalveld om te bouwen naar een kunstgras veld waarbij duurzaamheid van materialen, zoals RST en innovatieve oplossingen belangrijk zijn. De firma Agterberg heeft de werkzaamheden naar alle tevredenheid uitgevoerd.

Circulariteit – een algemeen begrip dat niet alleen de maatschappij verovert, maar ook in de sportwereld aan belang wint. Ook bij sporttechnische lagen voor sportvelden duikt deze term nu vaker op, zoals bij de ondergrond RST Future. Onlangs kozen HKV Achilles uit Den Haag en het Utrechtse Kampong voor deze ‘duurzame’ circulaire ondergrond, waar vooral gemeenten steeds vaker voor opteren.

De markt is sinds begin dit jaar behoorlijk uitgebreid voor LMB Sports. Na RST+ kwam de producent van mineralen voor sportvelden dit jaar met twee nieuwe RST-varianten op de markt: RST Eco en RST Future, vertelt Arthur Bink van LMB Sports. ‘Tot 2019 richtten we ons met ons product RST+ vooral op voetbalvelden. Dan praat je over een sporttechnische laag die traditioneel uit lava bestaat. Sinds het begin van dit jaar zijn onze nieuwste producten op dit gebied RST Eco en RST Future. De laatstgenoemde ondergrond, RST Future, heeft een indringingswaarde van minder dan of gelijk aan 7 millimeter. Het is een hardere, stabiele ondergrond, waardoor ook andere sporten, zoals korfbal, tennis en hockey, in aanmerking komen voor RST.’

Testfase

RST Future is een granulaat dat bestaat uit een mengsel van natuursteen, gebroken bakstenen puin, beton en zand, vertelt Bink. ‘Deze nieuwe RST-variant is samengesteld uit beton en baksteen, gebroken tot korrels van 0,16 millimeter. Daar wordt gerecycled infillzand aan toegevoegd. Dat geeft het geheel stabiliteit; er zitten geen oneffenheden in.’ Afgelopen jaar vond er een testfase plaats om de juiste eigenschappen zoals wateropname, waterafvoer, slijtvastheid, zinkadsorptiecoëficiënt en korrelopbouw te meten. ‘Dat gebeurt volgens de NOCNSF-normen, maar dan al van tevoren.’ ‘De testfase vindt plaats volgens de NOCNSF-normen, maar dan al van tevoren’

Mix van mineralen

Inmiddels kozen de gemeente Den Haag en onlangs de gemeente Utrecht voor deze nieuwe sporttechnische laag voor sportvelden. Het verschil met de andere RST-varianten volgens Bink: ‘RST Future is een uitgebalanceerde mix van mineralen met een lagere indringingswaarde. Dat biedt meer kansen en daardoor is het net als voor hockey een uitstekende ondergrond voor korfbal en tennis.’

Binnen de bestekeisen

De gemeente Den Haag installeerde de RST Future-ondergrond als eerste bij HKV Achilles voor een groot korfbalveld, waarop tevens over vier banen wordt getennist. Sjors Lolkema, projectleider van de gemeente: ‘Het is een vlakke, dichte ondergrond die je uitstekend kunt »jnpro»leren. Het heeft een vlakke fundatielaag, is gemakkelijk vlak te maken en te verwerken. Voor ons was het vooral belangrijk dat het binnen de bestekeisen viel. Daarnaast was het een prettige bijkomstigheid dat het een circulair product is.’Inm

Geen berg lava uit de Eiffel

Ook de Utrechtse hockeyclub Kampong heeft zojuist de RST Future-ondergrond gelegd. Michiel van Koningsbruggen, projectleider namens de gemeente Utrecht: ‘Het bestek schreef lava voor of een gelijkwaardige ondergrond. Voor de gemeente Utrecht gaf de doorslag dat er geen berg lava in de Eiffel hoeft te worden afgegraven. De sporttechnische waarden, die voor ons prima zijn, zijn minimaal gelijkwaardig aan die van lava: waterdoorlatend en een grote stabiliteit. Daarnaast voldoet dit product aan de NOC*NSF-constructienorm. Voor ons is het circulariteitsaspect van deze ondergrond de meerwaarde.’ ‘Deze nieuwe mix is circa 25 procent goedkoper dan lava’

Kwaliteit, prijs en circulariteit

Daar sluit Arthur Bink zich bij aan. ‘Het voordeel van deze nieuwe mix is dat duurzaam bouwen hiermee mogelijk wordt’, vertelt hij. ‘Enerzijds krijg je een hardere laag door gebruik te maken van een uitgebalanceerde mix van mineralen, met onder andere betonpuin. Daarnaast kan het materiaal worden hergebruikt en is het prijstechnisch interessant materiaal. Het is circa 25 procent goedkoper dan lava.’ Inmiddels ligt er een volgende opdracht voor een hockeyveld met RST Future van de gemeente Berkel en Rodenrijs, vertelt hij. ‘Wie voor deze ondergrond kiest, kiest voor kwaliteit, prijs en circulariteit. Een hockeyveld moet glad zijn als een biljartlaken. Daar levert RST Future een belangrijke bijdrage aan.’

Hockeyveld Kampong

• Totale aanneemsom: € 767.300,00 excl. btw
• Hoofdaannemer: Van Kessel Sport en Cultuurtechniek BV
• Leverancier sporttechnische laag: LMB Sports BV
• Type sporttechnische laag: RST Future
• Opdrachtgever: gemeente Utrecht
• Contactpersoon opdrachtgever: Michiel van Koningsbruggen
• Type veld: zandkunstgras (veld 5)